U Gracu, u Austriji, održana je dvodnevna konferencija naslovljena „Oblikovanje digitalne sredine – Obezbjeđivanje naših prava na internetu“. Konferencija se održala za vrijeme predsjedavanja ove zemlje Savjetom Evrope u periodu od novembra 2013. do maja 2014. godine.
Kao što i sam naslov konferencije govori, glavna tema je bila obezbjeđivanje ljudskih prava na internetu. Svjesni brzog razvoja tehnologije, pokrenute su mnoge akcije i uporednim primjerima dobre, ali i loše prakse, pokušava se pronaći najbolje rješenje za borbu sa ovim problemom.
Na samom početku, učesnici su imali čast da slušaju uvodna obraćanja gradonačelnika Graca, Sigfrida Nagla, zatim Filipa Boile, generalnog direktora Direktorata za ljudska prava i vladavinu prava u Savjetu Evrope i Mihaela Linharta, generalnog sekretara Federalnog ministarstva Austrije za Evropu, integracije i spoljnu politiku.
Konferencija je zamišljena kao panelski tip u kojem su se razmjenjivala mišljenja sa učesnicima i na taj način su polemike dobijale nove pravce svakim postavljenim pitanjem i datim komentarom.
Treba posebno istaći „Panel na visokom nivou“ (High – level panel) koji je kao glavnu temu imao „Standarde Savjeta Evrope o ljudskim pravima kao polazne osnove za internet upravljanje“. Na ovom panelu su govorili: Filip Boila, generalni direktor Direktorata za ljudska prava i vladavinu prava u Savjetu Evrope, Indrahit Benerži, UNESCO, Frenk La Ru, specijalni izvjestilac o promociji i zaštiti prava na slobodu mišljenja i izražavanja, Dunja Mijatović, OSCE i Pol Timers, Evropska komisija.
Ono što je obilježilo konferenciju jeste prihvatanje svih učesnika velikog i nezaustavljivog razvoja tehnologije i problema koje to sa sobom nosi. Posle 25 godina od pronalaska interneta, mnoga pravila su se promijenila i internet, kao sredstvo, postalo je oruđe i u mnogim nezakonitim i veoma opasnim radnjama.
Veliki dio izlaganja panelista bio je posvećen slobodi izražavanja na internetu. Ovdje su se mogla čuti mišljenja stručnjaka iz raznih oblasti kao što su: politika, ljudska prava, novinarstvo, biznis sektor, kao i uporedno viđenje primjene međunarodnih deklaracija u zemljama i njihovo sučeljavanje sa regionalnim i lokalnim zakonima i propisima.
Istaknuta je velika zabrinutost povodom debate o regionalizaciji interneta, jer u nekom svom obliku globalnog informacionog sredstva, na ovaj način bi cenzura bila mnogo jednostavnija, a slobodna izražavanja bi zavisila od provajdera zemlje.
Pored ovih opštih izazova sa kojima se nosi moderni svijet, poseban aspekt konferencije je bio i u vezi sa strategijama internet upravljanja, kako danas tako i u narednom periodu. I ovdje je istaknuta važnost poštovanja ljudskih prava i poštovanja međunarodnih propisa i deklaracija.
Ne ulazeći u detalje, teme obrađivane na konferenciji su bile: „Kolektivne i nacionalne strategije internet upravljanja“, „Prioriteti internet upravljanja Savjeta Evrope u periodu 2014-2015“, „Privatnost i samoopredjeljenje na internetu: odlučivanje korisnika, uputstva“, „Može li donošenje političkih odluka biti usmjereno velikom količinom sakupljenih podataka na internetu“, „Javni servis i internet sadržaj – nova generacija obrazovanja, kulture i slobode u donošenju javnog servisa“, „Strategija internet upravljanja 2016-2019 – urgentni prioriteti“...
Uzimajući u obzir da su internet i njegov uticaj u Crnoj Gori tek na početku svog otkrivanja, da mnogi izazovi sa kojima su se druge zemlje susrele nas tek očekuju i da moramo pronaći najbolji model za rješenje istih, kao finalni zaključak ovog izvještaja se može navesti potreba edukacije crnogorskog društva, državnih organa, a pogotovo nadležnih za očuvanje privatnosti i zaštitu ljudskih prava o svim mehanizmima korišćenja interneta, njegovim manama, zamkama koje razvoj donosi i zaštiti od zloupotrebe.
